İşletme ruhsatı, yetkili idari birimler tarafından, İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe göre açılan işletmeye faaliyet göstermesi için verilen izindir. Denetimler, zabıtalar tarafından yapılmaktadır. İş yeri açma ruhsatı alınmamış veya uygun şartlar içerisinde olmayan iş yerleri ve iş yeri ruhsatı verilmediği halde açılmış olan veya çalıştırılmakta olan iş yerleri, belediye ya da il özel idaresi gibi yetkili birimlerce kapatılmaktadır.
İş yerine denetime gelen zabıtalar, iş yerinde gördüğü eksiklikleri iş yeri sahibine bildirir ve raporlar. Bu eksiklerin giderilmesi için süre verilir (örneğin 15 gün). Verilen süre dolduğunda tekrar denetime gelinir. Hala bu eksikler tamamlanmamış ise iş yeri için cezai işlem uygulanır.
İş yeri ruhsatı almak için başvurular, bulunduğunuz ilin ya da ilçenin belediyesine yapılır.
İş yeri ruhsat işlemlerinde öncelikle iş yeri sınıfının belirlenmesi gerekir. İş yerleri ikiye ayrılırlar. Bunlar; gayrisıhhı müesseler ve sıhhı müesseseler, umuma açık istirahat ve eğlence yerleridir.
Gayrisıhhi müesseseler, iş yeri çalışırken çevreye kimyasal ve sosyal açıdan az ya da çok zarar veren müesseselerdir. Sıhhi müesseseler ise, imalat gerçekleşmeyen işletmeleri belirtir. Buna göre sıhhi iş yerlerinde yalnızca satış işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Gayrisıhhi müesseseler, kendi içinde üç sınıfa ayrılır. Birinci sınıf müesseselerin ruhsat işlemlerini Büyükşehir Belediyeleri yapar. İlçe Belediyeleri ise ikinci ve üçüncü sınıf müesseselerin ruhsat işlemlerinden sorumludur.
Ruhsat için ihtiyaç duyduğunuz belgeler kuruma ve ilçelere göre farklılık gösterebilmektedir. İş yerleri için ruhsat başvurusunda istenen belgelerin tam listesi müracaatta bulunulan ilgili belediyelerden öğrenilebilir.
Ruhsat kontrol servislerinden başvuru formu alınır ve gerekli belgeler tamamlandıktan sonra, ruhsat ve denetim müdürlüğüne başvuru gerçekleştirilir. Belgeleri teslim alan görevli tarafından başvurunun alındığına dair belge, başvuru yapan kişiye verilir.
İş yeri ruhsatı için başvuran kişinin teslim ettiği belgelerin incelemesi gerçekleştirilir. Bu incelemeler ruhsat kontrol servisi yetkilileri tarafından gerçekleştirilir. Başvuru belgelerinde sorun olmayan kişilerin başvuruları ruhsat kontrol komisyonuna iletilir. Ruhsat kontrol komisyonu da belgelerin iş yeri mevzuatına uygun olup olmadığının kontrolünü sağlar.
Ruhsat kontrol komisyonundan geçen başvurularda herhangi bir sorun çıkmaması durumunda iş yeri açma ruhsatı kesin sonuca bağlanır. Ruhsat işlemleri tamamlanan iş yerleri, böylelikle çalışma faaliyetlerine başlayabilir.
Şirket kurulum ve şahısların iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı başvurularında genel olarak istenen belgeler aşağıdaki gibidir:
- Nüfus Müdürlüğünden alınacak olan nüfus kayıt örneği
- Savcılıktan alınacak olan adli sicil kaydı
- Resmi kurumlardan bulaşıcı hastalığı olmadığına dair sağlık raporu
- 2 adet vesikalık fotoğraf
- Belediyelerden temin edilecek olan başvuru formu
- Vergi levhası fotokopisi
- İş yerine ait tapunun fotokopisi (Kiracılar için kira sözleşmesi)
- DASK poliçesi
- İş yerine ait yapı kullanma izni fotokopisi
- Ticaret sicil kaydı
- İşletmelerde bulunması gereken yangın söndürme tüpü fatura fotokopisi
- Ustalık belgesi
- Alkollü yer için Belediyenin Fen İşlerinden alınacak olan mesafe krokisi
İş yeri açma ruhsatı başvurunuzda ret almamanız için başvuru öncesi bazı hususların tamamlanmış olmasına dikkat etmenizde yarar vardır. Bunlar ise aşağıdaki gibidir:
- İş yerinde bulunan havalandırma ve ısınma şekli belirlenen şartlara göre olmalıdır.
- Atıkların toplanım şeklinde ve atık su giderinde problem olmamalıdır.
- Gerekli görüldüğü takdirde itfaiye belgesi alınmalı fakat zorunlu olmadığında yangın söndürme tüpü bulundurulmalıdır. Burada size önerimiz; açılacak olan iş yerinde 10 kişiden fazla çalışan olacak ise, belediyeden bu konu hakkında detaylı bilgi alınması faydalı olacaktır.
- İş yeri binasının iskanının olup olmadığı kontrol edilmelidir. Binada iskan yok ise ruhsat alınamamaktadır.
İş yerinin vereceği hizmete göre kriterler de farklılık gösterebilmektedir. Yapılacak olan işin getirdiği gereklilikler hakkında başvuru öncesi bilgi edinilmesiyle, oluşabilecek ruhsat alım sorunlarının önüne geçilecektir.
İş yeri açma ruhsatı başvurularınızda yaklaşık 750,00 TL sabit maliyetiniz olmakla birlikte, metrekare başına 1,00 TL ek maliyetiniz olacaktır. Nasıl ki belgeler bulunduğunuz ile veya bağlı olduğunuz belediyeye göre değişkenlik gösteriyorsa, başvuru ücretiniz de değişkenlik gösterebilmektedir.
Ek olarak, belediye sizden çevre temizlik vergisi de tahsil edecektir. Çevre temizlik beyannamenizin hazırlanması esnasında kira kontratınız ile vergi levhanız yanınızda bulunmalıdır.
* Güncel mevzuat, yukarıda listeli bilgilerden farklılık gösterebilir. Her ilgili belediyenin uygulamaya koyduğu ruhsat işlemleri farklılık gösterebilir.
**Metinde bahsi geçen tüm ücretler 2020 Kasım ayına ait güncel miktarlardır.